حكيم ميرزا محمد اردبيلي:
در قرن يازدهم مي زيسته و از حكما و ادباي آن قرن بشمار مي آمد صائب در اردبيل با وي ملاقات كرده است.

جنوني اردبيلي:
از سخنوران قرن دوازدهم هجري است مردي اديب وشاعر بوده و در غزل و ترجيع بند و قصيده و رباعيات توانائي قابل تحسين داشته است در1107 از گفته هاي خود ديواني تنظيم نموده كه بنا به نوشته «الذريعه» حاوي 3254 بيت شعر مي باشد .

حالي اردبيلي :
مرحوم حاج ميرزا محسن فرزند آخون ملا حسنعلي معروف به «عماد الفقرا» و متخلص به «حالي» از فضلا دانشمندان معاصر اردبيل است وي حوالي سال 1285هجري در اردبيل متولدشد و نزديك به هشتاد سال عمر كرد در اواخر عمرش به كربلا مجاورت كرد و در سال 1332خورشيدي در آن شهر وفات نمود.حالي در ادبيات فارسي و عرب اطلاعات وسيع داشت و در فقه و حكمت و عرفان از اساتيد بزرگ بشمار مي آمد در اوايل عمر مكتبي در اردبيل داير كرد و به بيت علمي و ادبي جوانان پرداخت ولي بعدها حوزه درسش به مدارج عالي علمي و دروس عقلي و نقلي اختصاص يافت .

مفتي الشيعه:
آيت الله الحق سيد محمد تقي از فقهاي بزرگ يك قرن اخير اردبيل است پدرش سيد مرتضي از فقهاي دانشمند و به ذكات اماميه در نجف اشرف بود او حدود سال 1282 هجري قمري در نجف بدنيا آمد و هنوز كودك بود كه پدرش به زادگاهش در خلخال برگشت و پس از چندي قصد توطن در اردبيل را نمود نشو و نماي محمد تقي در اين شهر صورت گرفت و مقدمات و سطح را نيز در همين شهر نزد پدر و مرحوم حاج ميرصالح مجتهد فرا گرفت وفات او در آخرين شب ذيعقده سال 1361هجري كه مصادف با وفات حضرت امام محمد تقي (ع) بود افتاد و در مجاورت مسجد جمعه بخاك سپرده شد.

شيخ ابراهيم علومي
فرزند مرحوم حاج جليل كه در سال 1262 شمسي در اردبيل زاده شد تحصيلات مقدماتي وي در صرف و نحو، منطق و معاني و بيان و بديع و اصول و فقه در زادگاه خود به عمل آمد. در سال 1326 براي تكميل تحصيلات به زنجان عازم شد، و فقه و اصول خارج را  تا درجه اجتهاد در محضر آخوند ملا قربانعلي مجتهد درجه اول و شيخ فياض روحاني معروف و زبردست فرا گرفت ضمنا در كلام، حكمت و فلسفه از حاج سيد حسين حكمي، و در علوم رياضي قديم حساب، هيئت، اسطرلاب، معرفت تقويم، هندسه و غيره نزد ميرزا ابراهيم رياضي شاگرد ميرزا ابوالحسن جلوه اصفهاني تلمذ كرد، سپس به مولد خود بازگشت و ده سال به تدريس علوم ديني پرداخت و در سال 1336 قمري بنا به دعوت دادگستري اردبيل عهده دار قضاوت گرديد. استاد در سال 1342 ق به تبريز آمد و در تشكيلات آقا صدر الاشراف تهراني پس از گذراندن امتحان با رتبه چهار قضايي در عدليه تبريز مشغول قضاوت گرديد. پس از انحلال عدليه ايران در زمان داور به تهران عزيمت كرد از آن پس با سمت هاي مختلف: قضاوت، وكالت رسمي عدليه، متصدي دفتر عقد و ازدواج و متصدي دفتر اسناد رسمي به انجام خدمت اشتغال ورزيد تا بالاخره در سال 1328 شمسي بنا به دعوت دانشكده ادبيات تبريز « دانشگاه آذر آبادگان» تدريس ادبيات زبان عربي و فلسفه را به عهده گرفت. علومي از فضلاي محقق، اديب و نيك كحضر بود آثار ذيل از وي به جامانده است:
غايه المطالب در علم نحو و مباحث الفاظ در مجلد عربي.
فرائد العلوم در فنون متفرقه مانند كشكول شيخ بهائي عربي و فارسي، 2 جلد.
قسطاس البرهان في كلمة الميزان يك جلد.
كشف حقيقت در شرح فارسي هيئت « هيئت قديم و جديد».
علم الهداية في شرح الكفايه. شرح قسمتي از كتاب كفايه الاصول است. عربي، يك جلد.
سيف الصواب در جواب باب، به زبان تركي يك جلد.
سيف الغياث في الميراث، عربي يك دوره علم نحو.
اساسات الاصول (منظومه) دوره علم اصول، عربي، يك جلد(به چاپ رسيده است).
لسان ناطق (منظومه عربي) يك دوره علم نحو، يك جلد.
ارجوزه نحويه (منظومه ) يك دوره علم نحو، عربي، يك جلد.
مناقب اثني عشريه نظم و نثر عربي مثل اثني عشريه محيي الدين عربي، يك جلد.
گنجينه معارف، اشعار و غزليات فارسي در يك جلد.
نخبة المناقب،‌ اشعار فارسي در مدايح ائمه، يك جلد.
عبرة المصايب ديوان اشعار مصيبت، فارسي، يك جلد.
ادبيات يا وظيفه، اشعار فارسي و عربي يك مجلد.
اشعار متفرقه فارسي و عربي يك مجلد.
شرح الغاز و معماهاي ملا جامي به اختصار، فارسي، يك جلد.
استاد فقيه سحر گاه روز پنج شنبه 12 آبان ماه 1356 در سن 94 سالگي در تهران در گذشت.

سيد حسين اردبيلي:
در سال 1297 قمري در قريه گازر از قراء دامنه سبلان به دنيا آمد تحصيلات اوليه خود را در اردبيل گذرانيد و در محضر اساتيد بزرگ منجمله آخوند «ميرزا محمد علي ميرآخوراوغلي» كسب دانش نمود آنگاه از طريق قفقاز عازم مشهد شد او در مشهد به مراحل عالي ادب و معارف اسلامي دست يافت و در ضمن با توجه به وضع سياسي روز در نشر افكار آزادي خواهي كوشش نمود ابتدا با نشر شبنامه در اين راه قدم برداشت و مدتي بعد روزنامه خراسان را پي ريزي كرده از سال 1327 قمري به انتشار آن اقدام نمود اين روزنامه جوانان مستعد و پرشور خراسان مثل شادروان محمد تقي ملك الشعراي بهار را به دورخود جمع كرد. خراسانيها در دوره دوم مجلس شوراي ملي سيد حسين را به نمايندگي خود در آن مجلس انتخاب كردند اقامت او در تهران و حشر و نشرش با رجال و آزاديخواهان وي را در رديف مهره هاي مهم سياسي كشور قرار داد و بالاخره وي در بيستم رمضان 1336 دار فاني را وداع گفت.

شيخ ستار محمد صالح اردبيلي:
مولف تاريخ اردبيل و دانشمندان ازشيخ ستار بن محمد صالح اردبيلي نام برده و او را از دانشمندان قرن سيزده هجري نوشته است.

حاج شيخ ابراهيم كلانتري
از ائمه جماعت مسجد حاج مير صالح مجتهد در اردبيل و از زهاد (زاهدين) و موجهين شهر بوده است. دوره تحصيلاتش در اردبيل و زنجان بوده، در ادبيات و تدريس حاشيه ملاعبدالله و معالم و مطول استاد كامل بود.
عزت نفس وي به قدري بود كه به درآمد املاك جزيي خود قناعت مي نمود و از صرف سهم امام (ع) خودداري مي فرمود، چندين بار به مكه مشرف شده، و به عتبه بوسي (زيارت) عتبات عاليات مفتخر گرديد، در آخر عمر خويش به مشهد رضوي مشرف بود و در آن ارض اقدس (شهر مقدس) درگذشته است تاريخ تولد وي در حدود 1291 و وفاتش رجب 1384 بوده است.

ميرزا ابوالحسن مشگيني
اردبيلي نجفي، عالم فاضل و فقيه ماهر و از اساتيد مبرز نجف اشرف بوده به حسن بيان و عذوبت زبان معروف بوده است ترجمه اش را بسياري از ارباب تراجم به قلم آورده ولي آن طوري كه صاحب الذريعة ترجمه وي را به خط خود صاحب ترجمه ملاحظه فرموده ترجمه او نقل مي شود: وي در بعضي از قراي مشگين «احمدآباد» سال 1305- 1306 ديده به دنيا گشوده و براي فراگرفتن علم  به سال 1320 به اردبيل سپس به تاريخ 1328 به نجف اشرف مشرف شده و در حوزه درس آيت الله آخوند خراساني  مقدار كمي تحصيل نموده و بر آيت الله شيخ علي قوچاني تلمذ نموده و در سال 1337 به كربلا رفته در بحث آيت الله ميرزا محمد تقي شيرازي شركت نموده و بعد از فوت وي به نجف برگشته مشغول تدريس و تصنيف گرديده تا اينكه از اساتيد مبرز اصول به شمار رفته در پايان زندگي براي معالجه عازم بغداد شده در كاظمين روز دوشنبه 27 جمادي الثانية سال 1358ق فوت نموده و در صحن حيدري سمت راست مقبره آيت الله سيد محمد كاظم يزدي دفن شده است مرحوم مدرس در ريحانة الأدب مي نويسد: وي از اكابر علماي منقول و معقول و فقه و اصول محقق و مدقق و از اجله شاگردان آخوند خراساني و شريعت اصفهاني و سيد محمد كاظم يزدي و بعضي از اكابر ديگر وقت بوده است.
مرحوم مشگيني در فنون علوم كتابهاي ارج داري از خود به يادگار گذاشته است:
حاشيه كفايه الاصول مباحث الفاظ و اصول عمليه. اين حاشيه معروفترين حواشي است بر كفاية الاصول.
حاشيه شرح منظومه سبزواري.
حاشيه بر مكاسب شيخ  انصاري اعلي الله مقامه.
رجال ميرزا ابوالحسن به نام « فوائد الرجالية»
مناسك حج.
حاشيه بر عروة الوثقي.
كتاب الصلاة
كتاب الزكاة
كتاب الطهارة.
رساله در ترتب.
رساله در كر.
رساله در رضاع.
رساله در معناي حرفي.
حواشي بر طهارة و مكاسب شيخ انصاري و غير اينها.

ملا عبدالله اردبيلي:
 از وي بعنوان يكي از فقهاي بزرگ قرن دوازدهم هجري ياد شده است.

آقا ميرزا علي اكبر اردبيلي:
از علماي معاصر اردبيل است در سال 1269هجري قمري در اين شهر بدنيا آمده و مقدمات و سطح را در اردبيل و زنجان و بروجرد فرار گرفت و براي تكميل معلومات عازم نجف شد در محضر «ميرزاي شيرازي» سيد حسين كوه كمري و ديگر اساتيد علم، خارج را به پايان رسانيده و به درجه اجتهاد رسيد آنگاه به زادگاهش برگشت و پس ار فوت مرحوم «حاج مير صالح مجتهد» عالم بلامنازع محل گرديد.

آيت الله العظمي ملا ابراهيم اردبيلي قدس سره:
فقيه كامل وعالم آيت الله العظمي ملا ابراهيم بن ملا مهر علي بم ملا بن ملا بهاءالدين به سال 1207هجري قمري در اردبيل متولد گرديد دوران تحصيل را در اصفهان ونجف گذراند پس از بازگشت به اردبيل به انجام خدمات ديني وفرهنگي وعمراني پرداخت علاوه بر تدريس وتبليغ مسجد وپل ابراهيم آباد وهمچنين مدرسه ملا ابراهيم از آثار ايشان است اين عالم عظيم الشأن در عدادفقهاءنامي عصرخويش بوده قريب يكصد سال زندگي كرده وبه سال 1307هجري قمري بدرود حيات گفته است از آنجا كه امامت جمعه اردبيل را عهده دار بوده به امام جمعه مشهور مي باشد وپس از وي نيز فرزندانش همگي از علماء وفقها بوده اند واين منصب را داشته اند قبر شريفش در جنب مسجد اوچدكان واقع است كه نيازمند احداث بنائي مناسب ومعرفي به نسل حاضر وآينده مي باشد.