خراسان شمالي داراي يكهزار و ۳۲۳بقعه و امامزاده ، حسينيه و مسجد است كه جزو ميراث مقدس و معنوي اين استان محسوب مي‌شود.
از مجموع اين رقم ۱۲۳فقره را بقاع و امامزاده‌ها، ۱۳۰تكيه و حسينيه و يك هزار و ۷۰فقره مساجد هستند كه زير نظر اداره اوقاف و امور خيريه استان اداره و ساماندهي مي‌شوند.
۴۹مورد از امامزاده‌ها در بجنورد، ۳۲مورد در شيروان، ۲۱مورد در اسفراين، پنج مورد در مانه‌وسملقان و گرمه و جاجرم و ۱۱امامزاده نيز در شهرستان فاروج قرار دارند.
مردم اين خطه از اين اماكن به عنوان ميراث با ارزش و مقدس ديني ياد كرده و بيشتر اين اماكن به عنوان زيارتگاه مورد احترام و اقبال آنان است.
اكنون به معرفي برخي از امامزاده‌هاي نام‌آشناي استان خراسان شمالي در شهرستانهاي مختلف اين استان مي‌پردازيم:
* امامزاده سلطان سيد عباس بن موسي بن جعفر (ع):
در دامنه تپه ماهورهاي جنوب شهر بجنورد، بارگاهي با گنبد فيروزه‌اي رنگ به چشم مي‌خورد كه نزد اهالي اين شهر به "معصوم‌زاده" شهرت يافته است.
اين بقعه در واقع مدفن امامزاده سلطان سيد عباس فرزند امام موسي كاظم (ع) است كه در دوره حكومت بني‌عباس از مدينه وارد خراسان شمالي شده و در اواخر سده هجري وفات يافته است.
* آرامگاه امامزاده حمزه بن موسي الكاظم (ع):
اين بناي چهار ايواني در شش كيلومتري شهرستان شيروان و در روستاي زيارت واقع شده است كه آن را مدفن امامزاده حمزه برادر علي بن موسي الرضا (ع) ذكر كرده‌اند.
اين بنا با تاق نماها، قوس بلند و تيزه‌دار ايوان، داراي دو حاشيه قابسازي و گچبري است.
بناي مذكور از جمله معدود آثار دوران غزنوي به شمار مي‌رود و ضريح آن به شكل مكعب مستطيل و به صورت مشبك چوبي در وسط حرم واقع شده است.
اين بنا به شماره ۷۰۴در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
* آرامگاه شاهزاده عبدالرحمن خرق:
اين آرامگاه در فاصله ۶۲كيلومتري جنوب غرب شهرستان فاروج و در روستاي خرق قرار دارد.
بناي آرامگاه پلان مستطيل شكل يك ايواني، كه ورودي آن در ضلع جنوب شرقي است. گنبد خانه پلان چليپايي دارد و گنبد دو پوشش و مدور آن ۱۲متر از سطح زمين ارتفاع دارد.
زير پوسته پايين گنبد و فيلگوشها با گچ كاربندي و مقرنس‌كاري شده و بخشي از تاق‌نماهاي داخل به رنگ آبي و با طرحهاي گياهي مختلف و به سبك محلي نقاشي شده است.
به استناد شواهد تاريخي و باستان شناسي به احتمال فراوان بنا در دوره صفوي ساخته شده است و به شماره پنج هزار و ۹۴۶در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
*آرامگاه بابا و بي‌بي:
اين آرامگاه نيز ديگر بقعه مذهبي شهرستان فاروج است كه در روستاي سرسبز خسرويه در بخش مركزي اين شهرستان و در ۲۶كيلومتري مركز شهرستان واقع شده است.
اين آرامگاه داراي يك سالن بزرگ و مرتفع و گنبد شيرواني پوش مخروطي و يك اتاق كوچك مي‌باشد و همچنين داراي يك صندوق چوبي كه مستطيل شكل بوده و داراي ارتفاع ۱/۵متر و با طول دو متر است كه بر روي آن نوشته‌هايي از آيات قرآني و نقوش اسلامي حكاكي شده است.
قدمت اين آرامگاه تيموري بوده و به شماره پنج هزار و ۹۴۵در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
*آرامگاه شيخ رشيدالدين محمد بيدوازي:
اين آرامگاه نيز كه همواره علاقه‌مندان زيادي را به سوي خود كشانيده در روستاي بيدواز در فاصله ۲۵كيلومتري شهرستان اسفراين واقع شده است.
نام اين روستا به صورت بيدآواز و بندواز نيز در برخي از كتب تاريخي قيد شده كه مقبره شيخ رشيدالدين بيدوازي از مشهورترين عرفا و شعراي اين شهرستان در اين روستا قرار دارد.
پلان اين بقعه هشت ضلعي گنبد دار است و دو رديف كتيبه گچبري نفيس به خط ثلث به رنگ سفيد و متن لاجوردي كه شامل آياتي از قرآن مجيد و اسامي ائمه اطهار است در ارتفاع ۲/۴۰متري و ۵/۴۰متري از كف قرار دارد.
اين آرامگاه در دوره ايلخاني تيموري به شماره دو هزار و ۱۹۲در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.