روستاي ِقلّي روستاي است واقع در شمال شرق كشور ايران ودر ۵۰كيلومتري جنوب غرب شهرستان بجنورد واز توابع استان خراسان شمالي ،شهرستان جاجرم ، بخش جلگه سنخواست ودهستان دربندكه طبق آخرين سرشماري عمومي نفوس ومسكن سال ۱۳۸۵داراي ۲۷۳خانوار وجمعيت اين روستا۱۲۷۷نفر مي باشد كه از اين تعدا د۶۲۷نفر آن رامردان و۶۵۰نفر ديگر را زنان تشكيل داده اند .
روستاهاي اطراف روستاي ِقلّي برحسب ميزان جمعيت آنها عبارتند از:
۱.روستاي كرف :۶۹۶نفر
۲.روستاي قره چه رباط :۳۵۴نفر
۳.روستاي دربند :۳۳۷نفر
۴.روستاي كلاته تركها :۳۱۸نفر
۵.روستاي ملاويس :۲۲۶نفر
۶.روستاي كلاته موري :۱۸۸نفر
۷.روستاي كلاته شور :۱۲۰نفر
۸.روستاي اميد
۹.روستاي چاه موتور علي بن ابيطالب :-
مساجدروستايِ قلّي
روستايِ قلّي داراي ۳مسجد مي باشد كه اين مساجد عبارتند :
۱.مسجد كوفه :مسجد كوچكي كه قديمي ترين مسجد اين روستا مي باشد .
۲.مسجد جامع:كه در مركز روستا مي باشد وبه صورت ۲طبقه ساخته شده است .
۳.مسجد چهارده معصوم :كه در قلعه بالا مي باشد .
گويش محلي
زبان وگويش تكلم اين روستا به زبان كردي (كرمانجي )مي باشد گر چه روستا هاي اطراف علاوه به زبان كردي به زبان تركي نيز صحبت مي كنند.
مشاغل روستاي قلي
شغل بيشتر مردم اين روستا كشاورزي ودامپروري مي باشد وعلاوه بر آن مي توان به مشاغل ديگري همچون مسافر كشي وخريد وفروش پوشاك و...اشاره كرد .البته بايد به اين مسأله نيز اشاره داشت كه طي جند سال اخير به دلايل مختلف همچون خشكسالي و...بيكاري در اين روستا افزايش يافته است وجوانان اين روستا تمايل به رفتن به كلان شهر ها همچون تهران ورو آوردن به مشاغل كاذب ومختلفي همچون كارگري وبنايي و...كرده اند .
زمين شناسي روستاي قلي
ضخامت قابل ملاحظهاي از رسوبهاي پالئوزوئيك زيرين و بالائي در شمال روستاي قلي بخوبي بيرون زده و به سهولت قابل دسترسي و مطالعه ميباشد. روستاي قلي در 50 كيلومتري جنوب غرب شهرستان بجنورد قرار دارد كه سكانس رسوبي پالئوزوئيك زيرين شمال اين روستا نخستين بار بوسيله آقاي دكتر افشار حرب (1975) شناسائي و معرفي شده است. ضخامت واقعي اين سكانس رسوبي تقريباً 2000 متر است كه توسط افشار حرب به سازندهاي ميلا (306 متر)، قلي (900متر) و نيور (675 متر) تقسيم شده است (شرح كامل هر يك از اين واحدهاي سنگي در كتاب چينه شناسي كپه داغ، 1373 آمده است). بر طبق نوشتههاي افشار حرب از ميان سازندههاي پالئوزوئيك زيرين (سازندهاي ميلا، قلي و نيور) در ناحيه قلي، تنها سازند نيور داراي ماكروفسيلهاي جانوري خوب حفظ شده از قبيل براكيوپود، كرينوئيد و مرجان ميباشد كه بر اساس جنسها و گونههاي شاخص آنها سني معادل اين سازند در برش نمونه (ازپك كوه) دارد. سازند ميلا در ناحيه قلي داراي خردههاي فراوان تريلوبيت و براكيوپوداست اما نمونههاي سالمي كه با استفاده از آنها بتوان سن واقعي اين سازند را تعيين كرد، مشاهده نشده است. بدين لحاظ افشار حرب بر مبناي ويژگيهاي سنگ شناسي و موقعيت چينه شناسي، ضخامت مربوط به اين سازند را در ناحيه قلي معادل بخشهاي 3 و 4 و 5 سازند ميلا در برش نمونه (ميلا كوه) در نظر گرفته است. واحد سنگي قلي نيز در ناحيه قلي فاقد ماكروفسيل جانوري شاخص بوده و تنها در برخي از افقهاي آن آثار فسيل از جملهRuzophycus, Zoophycus, Cruziana, وNerietes وجود دارد. بدين لحاظ يك نمونه شيلي از نزديك به مرز بالائي سازند قلي به وسيله افشار حرب تهيه و توسط J.J..Chateauneuf از نظر پالينولوژيكي مطالعه گرديد. چاتونف با مطالعه پالينومرفهاي اين نمونه و گونههاي شاخص آكريتارش و كيتينوزوآ موجود در آن زمان اردويسين فوقاني را براي بالاترين افق رسوبي سازنده قلي پيشنهاد كرد. (افشار حرب، 1373)، سكانس پالئوژوئيك زيرين ناحيه قلي در سال 1370 بوسيله مؤلف و آقاي شاهرخ اسعد بختياري مورد بازديد قرار گرفت و سازندههاي ميلا، قلي و نيور بار ديگر اندازهگيري و بطور سيستماتيك از آنها نمونهبرداري شد. جمعاً چهارصد نمونه (400) از سازندههاي ميلا، قلي و نيور تهيه گرديد كه اين نمونهها براي مطالعه ميكروفسيلهاي آكريتارش و كيتينوزوآ در آزمايشگاه پالينولوژي اكتشاف وزارت نفت تجزيه و مورد مطالعه قرار گرفت. اكثر نمونههاي مربوط به سازندههاي ميلا، قلي و نيور داراي ميكروفسيلهاي فراوان از قبيل آكريتارش و كيتينوزوآ ميباشد كه با استفاده از آنها ارتباط سني واحدهاي مورد مطالعه و نيز ارتباط پالئوژئوگرافي ناحيه قلي را با البرز مركزي، ايران مركزي، زاگرس و ديگر نقاط جهان به سهولت ميتوان تعيين كرد.