كليه محققين بر اين امر اعتراف دارند كه قديمي ترين اقوام كه تاريخ از آنها نام برده است ،در غرب ايران زندگي كرده اند و لرستان و كوه هاي سرسبزش در ميان اين مناطق مانند خورشيد درخشيده واشعه تابناك آن از  نفوذ حكومت هاي جبار وستمگر كلده ، آشور  و بابل جلوگيري و در واژگون كردن اين حكومت ها نقش مؤثري داشته اند ، كاسيت ها بوده اند .

تا چند سال اخير تاريخ قوم كاسي يا كاشو تاريك بود و هر كدام از محققين و خاور شناسان به
طور حدس و گمان چيزهايي در مورد  آنها  نظريه اي ارائه  مي دادند  و از روي   كتيبه هاي كلده، آشور و بابل به طور  نا مبهم نام از  اين قوم ديده مي شود ، اما  اتفاق  آنها بر اين بود كه مركز قوم كاسيت  در حدود كرمانشاه زهاب و لرستان بوده اند ونخستين  كساني در دنيا هستند
كه به تربيت اسب همت گماشته اند ، و ساير اقوام آن عصر اين تمدن را از آنها  فرا گرفته اند.

ايلامي ها كاسيت ها را «كوسي» مي خواندند و آشوري ها آنها را «كاشو» مي شناختند وبراي اولين بار نام آنها در زمان پادشاهي شمشوايلونا    پسر «هامورابي- حمروبي» كه در تاريخ دو هزار و چهل وسه پيش از ميلاد «2080-2043ق.م»  در بابل پادشاهي داشته ، ديده مي شود.
در  زمان اين پادشاه كاسيت ها به بابل حمله كردند  ولي مغلوب  شدند وبه وطن خود مراجعت
نمودند و سيصد سال  بعد يعني در تاريخ هزار و هفتصد و پنجاه سال پيش از  ميلاد از ضعف كشور بابل استفاده كرده وبار ديگر به رياست پيشواي خود « كانداش»  به اين سرزمين هجوم آوردند وتا مدت پانصد سال يعني تا تاريخ هزار و يكصد و هشتاد پيش  از   ميلاد در اين محل حكمراني داشته ودر اين مدت سي وشش پادشاه بر آنها فرمانروايي كرده اند.

كاسيت ها در ابتدا مردمي بي سواد بودند ، ولي همين كه با مردم بين النهرين آشنايي پيدا كردند
خط آنها را فراگرفتند ودر امور مذهبي از آنها اقتباساتي نمودند.
از تاريخ  يكهزار و هشتاد وپنج قبل از ميلاد  اين قوم به كوه هاي خود  مراجعت  كردند  و در تمام اين مدت به هيچ وجه با مردم بومي بين النهرين ممزوج نشده شخصيت نژاد  خود را حفظ
كرده اند. در دوره هاي  بعد   تا زمان انقراض  پادشاهان هخامنشي  نيز گهگاهي از كاسيت ها نامي برده  مي شود وجنگجويي   آنها در تمام اين مدت   مشهور بوده است.  به طوري  كه در تاريخ آمده است ، هخامنشيان هنگام گذر ازراه همدان تا بابل كه قلمرو كاسيتها محسوب مي شد ناگزير بودند كه به آنها باج بپردازند.     

مناطقي كه امروزه لرها در آن به سر مي برند مدتها پيش از كوچ ايرانيان مسكون بوده است ،
اين مناطق دور از دسترس آشوري ها و بيشتر زير نفوذ ايلاميان بوده است.

در شوش كه تقريباً در گذرگاه كوه هاي لر كوچك «لرستان فعلي»قرار دارد آثاري بدست آمده
كه نشان مي دهد اين شهر در حدود   3000 سال   پيش از ميلاد آبادان  بوده است. همچنين از سكه هاي به دست آمده از دوران سلوكي در لرستان پيداست كه سلسله  سلوكيان  بر اين منطقه
 نيز   حمكراني   داشته اند . واما بدون شك   غني ترين   دوره   در ميان  دوره هاي تاريخي  در منطقه  متعلق به  دوره پارت (اشكاني) است ، چرا كه   بيشترين  استقرار را داشته  و بجز مناطق كوهستاني جنوب شرق منطقه در اطراف   رود كشكان و  رود خانه چم زكريا در بقيه مناطق آثار  پارتي   شناسايي شده است.  از جمله آثار اين دوره كه   در لرستان  به  دست آمده عبارتند از :  آثار قلعه ها و قبور و چند معبد مهرپرستي  از دوره هاي  پارت (كوگان) و قبور اشكاني  (اشكانيان) كه از جمله آنها مي توان به غار «كوگو» در دهكده  چشمك وستون وسر
ستون هاي سنگي از دهستان «تشكن» واقع در بخش چگني اشاره نمود. 

تهيه و تنظيم:پروانه قبادي كيا

چهارشنبه سیزدهم 7 1390

هر چند تعداد كتابخانه ها از سال 1370 تا سال1386 رشد نسبتاً خوبي داشته اما همچنان تعداد كتابخانه ها عمومي در مقايسه با رشد جمعيت جوان جامعه نسبت به سال هاي گذشته بسيار كم است و لازم است كه  تعداد  كتابخانه هاي  عمومي و تعداد كتب  موجود  در آنها افزايش يابد تا در امر كتاب و  كتاب خواني كه در  پيشبرد  فرهنگ  عمومي  جامعه مؤثر  است ، تلاش شود .

 

 

 

                  سال

              كتابخانه ها

كتاب هاي موجود

كتابخانه هاي عمومي

كانون پرورش فكري كودكان ونوجوانان

كتابخانه هاي عمومي

كانون پرورش فكري كودكان ونوجوانان

1370

 

12

---

87159

---

1375

13

---

120698

---

1382

32

19

367360

107649

1383

32

19

308193

119091

1384

28

17

339533

125218

1385

28

19

289670

127428

1386

28

20

294773

121268

*لازم به ذكر است كه 4 كتابخانه به صورت مستقل وتفاهمي اداره مي شوند.


   ضماير لري

من ---- مه  ----me 

تو ---- تو  ----to 

او ---- او  ----oo 

ما ---- ايما--- ima

شما ---- شما ---shema

آنها ---اونو---oono  

مرا ---- منه----  mene

ترا ---- تنه----tone

اورا----اونه---- oone

مارا----ايمانه---imane 

شمارا----شمانه---shemane

آنهارا--اونونو---oonone

به من ---- وم  ----  vem

به تو ---- وت  ----  vet

به او ---- وش  ----vesh

به ما ---- ومو--- vemo

به شما ---- وشما ---shema

به آنها ---وشو---vesho

بامن ---- وام  ----vam 

باتو ---- وات  ----vat

بااو ---- واش  ----vash

باما ---- وامو--- vamo

باشما ---- واشما ---shema

باآنها ---وااونو---oono  

چهارشنبه سیزدهم 7 1390

  وضعيت شيلات در استان .
ميزان توليد بصورت تجمعي تا پايان سال 82 ( ماهيان سردآبي , گرم آبي و منابع آبي 4800 تن و ميزان تكثير بچه ماهي قزل آلاتا پايان سال 82 بيش از 35 ميليون قطعه بچه ماهي بوده است . 


  نوع و ميزان ماهيهاي صيد شده در استان .
قزل آلاي رنگين كمان و چهارگونه كپور ( كپور معمولي , نقره اي , علفخوار و سرگنده ) 

  جايگاه صنعت شيلات در استان .
استان لرستان در بخش پرورش آبزيان بخصوص ماهي از امكانات مناسبي برخوردار است بطوريكه در سال 81 دربين 23 استان غير ساحلي مقام نخست را دارا بوده 


  وضعيت صنايع وابسته به شيلات .
كارخانه توليد غذاي آبزيان با ظرفيت 10000 تن در سال و يك كارخانه غذا در دست احداث كه ظرفيت توليد آن حدود 2000 تن مي باشد از امكانات صنعتي بخش محسوب مي گردد و يك واحد انجماد و بسته بندي بهداشتي ماهي در كارخانه پر ريزان بروجرد فعال است .

  امكانات موجود براي پرورش ماهيهاي سرد آبي .
موقعيت جغرافيايي استان و بارندگي مناسب سالانه امكان تامين منابع آبي به سهولت فراهم نموده بطوريكه امكان توليد 23000 تن ماهي وجود دارد .


  جايگاه صنعت شيلات در اقتصاد استان .
صنعت شيلات از بدو تاسيس(1374) در استان لرستان منجر به گردش نقدينگي به ميزان 70 ميليارد ريال به منظور توليد گرديده در زمينه سرمايه گذاري ثابت با توجه به اعتبارات جاري و عمراني تا بحال مبلغي معادل 60 ميليارد ريال سرمايه گذاري شده . اين فعاليت تا بحال توانسته است تغييرات عميقي در وضعيت فعاليت اقشار مختلف از جمله عشاير و كشاورزان بگذارد , بطوريكه چهره مناطق را به لحاظ اقتصادي متحول نموده است . 


  ميزان اشتغال استان در بخش شيلات .
تابحال اين فعاليت توانسته است 4600 فرصت شغلي فراهم نمايد و با توجه به طرحهاي در دست اقدام و مشخصات اقتصادي فعاليت كه مدت زمان كوتاه بازدهي سرمايه و سود مناسب آن از ويژگيهاي آن محسوب مي گردد , افزايش فرصتهاي شغلي قطعي خواهد بود . 
 

چهارشنبه سیزدهم 7 1390

ادبيات مردم لرستان از غناي ويژه اي برخوردار است چنانكه از مختصات شعـر  لري پر شوري و زيبايي و ذوق آرماني آن است. مهارت در تشبيه و تلفيق خواسته ها و بيان مضاميني در قالب افكاري بكر و بديع ، لباسي فاخر بر اندام اين  پديده  جاندار و حـيات بخش دوخته است .
اشعار لري سخت و ساده و در عـين حال  به شيوه سهل وممتنع است ، انعـكاس  زندگي پر فراز و نشيب كوچ نشين ها  و صحرا  گردي ها ، وجود كلمات مهجور پارسـي دري در واژه ها ساختاري بـكر و سالم  گرچه گاهي موجب  ملال  خاطـر خواننده مـي گردد

اما استعمال بموقع آنها مقدار زيادي لغت مربوط به مراحل اجتماعي زندگي شباني را به ما عرضه مي كند. شعر لري در توصيف زيبايي ونيكي ، گاه از استعاره بيشتر از تشبيه بهره جسته است . مُشّبهٌ به آن گاهي براي خود لرها هم مبهم مي نمايد .

گويندگاني نظير ملا  وارسته  چگني ،  شـايق  لرستاني ، ملا منوچهـر ،  ملا حـقعلي ، ملا پريشـان ،  ميرزا  حسين خان بنان  و  ميرزا صالح لرستاني ، بي شك امرائي  از نخبگان دنياي ادب فارسي و طلايه داران  زنجيره شعر فارسي  ايران محسوب مي شوند.

تهيه و تنظيم:پروانه قبادي كيا

چهارشنبه سیزدهم 7 1390

 شامت را اينجا بخور و مزه مزه ات رو ببر خونه خودت(شومت ئي چه بوحور پيش وپَشِتِ (دَس دَسِت)به ار حونه خوت)

حكايت كنند كه: مردي شبي به خانه همسايه در آمد . قضا را صاحب خانه مهمان داشت و سفره شام را تازه گسترده بودند. مرد را به ادب تعارف كرد كه نان و پنيري آماده است . اكنون كه به فقيرنوازي آمده اي پيش آي و با ما هم كاسه شو.

مرد گفت: «گواراي جانتان باد كه من لحظه اي پيش شام خورده ام.» ميهمانان يك صدا گفتند : «لقمه از گلوي ما پايين نمي رود كه سرگرم تافتن تنور شكم باشيم و شما تماشاچي .» مرد گفت : «حال كه چنين است ، سمعا و طاعتا ! من نيز به مرافقت با شما مزمزه اي مي كنم.»

پس پيش خزيد . بر مسلط ترين نقطه سفره مستقر شد ، آستين برزد و ايغاري ( يورش و شبيخون)كرد كه در چشم بر هم زدني نه از نانپاره چيزي در سفره به جا ماند نه از  نانخورش ، و  چون سفره برچيده شد، تحكيم ايمان مهمانان حيران را كه گرسنه و حسرت زده برجا نهاده بود در باب اين عقيده شريفه كه « رزق مخلوق با روزي رسان است » موعظتي تمام به ميان آورد.

چون برخاستند صاحبخانه مرد را گفت : «اي پيشواي دين و اي مبلغ كتاب مبين ! روي ما گنهكاران سياه باد اگر در آنچه گفتي اندكي شك داشته باشيم . اما براي آنكه همگان از درخت عدالت خداوندي به يكسان برخورند و شيطان لعين فرصت نياورد كه در اين باب شكي به دل هاي بندگان خدا راه دهد از اين پس شامت را در خانه ي مومنان بخور و مزمزه ات را به خانه ي كافران حربي ببر!»

چهارشنبه سیزدهم 7 1390

زبان و گويش

واژه و كلمه

ملاحظه

فارسي

آب

AB

اوستائي

آپ

AP=آب  ، APO= آبها ؛ ( اَوُخوارِنَAvokhvarena= آبخور

پهلوي

اّف

AF

سكائي

اّپ

AP

سومري

آ

A = آب ؛ ABA= دريايي

سنسكريت

آپَس

APAS= آب و APA= مقداري آب

لري و لكي

اُو

OW

بروجردي

اّو

AW

كهكيلويه و بوير احمدي

اُ

O

كردي مهابادي

آَو

AW

كردي كورمانجي

او

AV

سيستاني- شوشتري- گيلاني- ميمه اي و كرماني

اُو

OW

محلاتي

اُ

O

شهميرزادي

او

U

خراساني

او

OV

گالشي

آو

AV

رشتي و لنگرودي

آب

AB

بلوچي

آپ

AP

مازندراني

اُو

O

شيرازي و تفرشي

اُو

OW

ايرلندي

آبها

ABHA= رود

زلاندنو(مائوري)

آوا

AVA= دريا

چهارشنبه سیزدهم 7 1390

 

مهمترين صنايع فعال در استان 
مهمترين صنايع فعال استان صنعت كاني و غير فلزي با 1/49% و صنايع غذايي با 3/12% مي باشد 

  عوامل بالقوه براي ايجاد صنايع
وضعيت مناسب كشاورزي و دامداري – وجود آب فراوان و منابع آبي غني – راهها ي ارتباطي مناسب به ساير استانها و وجود سوخت وانرژي مناسب و نيروي كار ارزان و فراوان - وجود منابع كاني از جمله سنگ در استان

  وضعيت شهرها , شهركها و نواحي صنعتي
استان لرستان داراي 6 شهرك صنعتي فعال در مناطق مختلف استان و منطقه ويژه اقتصادي است , مساحت اين شهركها بالغ بر 276 هكتار مي باشد , كه از اين ميزان 5/159 هكتار كاربري صنعتي مي باشد , 63 واحد فعال و 43 واحد در حال ساخت وجود دارد . و تا بحال 155 قرارداد منعقد گرديده

  امكانات و تسهيلات موجود در نواحي صنعتي
نرخ بسيار پايين قيمت زمين در شهركها و نواحي صنعتي – تامين زير ساختهاي شهرك صنعتي نظير : آب , برق و فواصل نزديك به شهرهاي اصلي استان – معافيت از ماليات توليد به مدت 10 سال – ممانعت از طولاني شدن زمان بهره برداري به منظور اخذ مجوزها ي لازم از ادارات و سازمانهاي ذيربط 

  جايگاه صنعت در اقتصاد استان 
بر اساس حسابهاي منطقه اي و توليد ناخالص داخلي استانها در كل كشور , ارزش افزوده صنعت و معدن در استان 91/13 درصد از كل توليد ناخالص داخلي است و رتبه 17 را در كشور دارد 


  صنايعي كه مي توانند در استان بازده مناسبي داشته باشند 
تعدادي از صنايع و شاخه هاي صنعتي نظير صنايع نفت و پتروشيمي و صنايع پايين دستي پتروشيمي – صنايع شيميائي- فولاد سازي – صنايع غذايي – كاني و غير فلزي از مزيت هاي نسبي فعاليت هاي صنعتي لرستان است

  صنايعي كه در استان قابليت توسعه دارند 
صنايعي كه در ارتباط با مواد معدني – صنايع پايين دستي پتروشيمي – صنايع غذايي –فولاد هستند داراي قابليت توسعه در لرستان مي باشند  

  تسهيلات موجود براي سرمايه گذاران داخلي و خارجي در بخش صنعت
استان لرستان از جمله محدود استانهايي است كه داراي توانائي در جذب سرمايه گذاران خارجي است و طبق مصوبات موجود سهم آورده ارزي به ميزان حداكثر 10% تعيين و با ميزان سود 3% در نظر گرفته شده است 

  تعداد افراد شاغل در صنعت 
تعداد شاغلين صنعت استان به ميزان 23041 نفر مي باشد 
چهارشنبه سیزدهم 7 1390

•   تعداد معادن فعال و غير فعال .
در حال حاضر از 120 معدن داراي مجوز بهره برداري 89 معدن فعال مي باشد و مابقي غير فعال هستند عمده ترين اين معادن به ترتيب عبارتند از : سنگ چيني , مرمريت : گرانيت و تالك 


•   ميزان اسخراج مواد خام معدني .
ميزان استخراج بر اساس آمار سال 81 بالغ بر 3 ميليون تن بوده است . 


•   زمينه ايجاد صنايع برا ساس معادن موجود .
با توجه به اينكه عمده ترين معادن مربوط به سنگهاي نما و تزئيني است , زمينه ايجاد صنايع كاني و غير فلزي فراهم است 


•   جايگاه معادن در اقتصاد استان .
سهم ارزش افزوده معادن در كل ارزش افزوده استان 6/9 درصد مي باشد و رتبه 34 را از 72 شاخص دارا مي باشد اين امر سبب گرديده كه ساخت محصولات كاني و غير فلزي 30/1 درصدارزش افزوده در توليد ناخالص داخلي را و رتبه 14 دارا گردد 

•   تسهيلات موجود در معادن استان .
ذخيره مناسب – كيفيت نسبتاً خوب – دسترسي نزديك به راههاي اصلي ارتباطي – نزديكي به محل مصرف 


•   ميزان اشتغال در بخش معدن استان .
بر اساس آمار سال 81 ميزان اشتغال 1879 نفر اعلام شده است 

•   وضعيت ارتباطي و قابليت دسترسي به معادن .
با توجه به توزيع جغرافيايي و پركندگي معادن در استان در دو شهرستان خرم آباد و اليگودرز , و نزديكي آنها به مراكز مهم جمعيتي , دسترسي به امكانات زير بنايي به سهولت فراهم است . 

•   عمده مواد معدني استان كه به خارج از كشور صادر مي شود .
عمده ترين اين مواد عبارتند از سنگهاي مرمريت و چيني . 

•   كشورهايي كه مبدا صادراتي مي باشند و ميزان درآمد حاصل ازصدور اين محصولات براي استان
به كشورهايي مانند ژاپن و ايتاليا عمدتاً سنگ مرمريت گوهرة خرم آباد و به ميزان 5000 تن معادل تني 100 دلار صادر مي گردد . درآمد حاصل معادل 500000 دلار مي باشد . 


•   مديريت معادن فعال موجود در استان با ذكر نام معدن .
قسمت اعظم مالكيت معادن خصوصي و تعاوني مي باشد و ارگانهايي نظير گروه معادن و بنياد شهيد نيز مالكيت تعدادي از معادن را عهده دار مي باشند .
 

چهارشنبه سیزدهم 7 1390

پوشاك سنتي مردان عشاير لرستان :
جومه يا كراس :
پيراهن مردان لر كه داراي آستين هاي بلند و يقه گرد يا آخوندي بوده و از جنس كرباس و به رنگ سفيد تهيه مي شد.
شال :
پارچه بلند و سفيدي است به عرض 90-60 سانتي متر و به طول 9-6 متر از جنس چلوار ، كه آنرا چند دور به كمر مي پيچانند و علاوه بر آن در مواقع ضروري از آن به عنوان كفن ، پيچاندن جاي زخم و يا طناب از آن استفاده مي شود .
ستره :
قباي مخصوصي است كه اندازه آن تا زير زانو بوده بيشتر در مواقع رسمي از آن استفاده ميشود و از قديمي ترين نوع پوشاك ايران است .
كلاه نمدي :
كلاه مدور بدون لبه اي است كه از نمد ساخته شده است .
كپنك يا فرجي :
يك نوع قباي نمدي پشمي محكم است كه معمولا مورد استفاده چوپانان مي باشد و در مواقع جنگ از آن به عنوان لباس رزم استفاده مي شود زيرا تركيب بسيار فشرده اي در ساخت آن بكار رفته است .
گيوه : نوعي كفش دست ساز محلي كه كف آن چرم و يا پلاستيك ضخيم ومحكمي است كه رويه آن بصورت نخ تابيده بافته مي شود .
چوغا : نوعي بالاپوش مردانه كه بيشتر در منطقه بختياري لرستان و چهارمحال بختياري مورد استفاده قرا مي گيرد، جنس آن از پشم گوسفند و معمولا توسط زنان بختياري بافته ميشود.

چهارشنبه سیزدهم 7 1390

تا پيش از روي كار آمدن قاجاريه تمام منطقه لرستان زير نظر والي "حسين خان" به صورت سرزميني نيمه مستقل اداره مي شد و مركز آن شهر خرم آباد بود. اما پس از به قدرت رسيدن قاجاريه تغييرات چشمگيري در لرستان صورت گرفت. آقا محمدخان، باني سلسله قاجاريه، به علت كينه اي كه از لرهاي زنديه در دل داشت نسبت به همه لرها با ديده دشمني مي نگريست و اسباب ضعف اين قوم را به هر نحوي كه توانست فراهم آورد؛ چنانكه برخي از طوايف لرستان را به قزوين كوچانيد. همچنين چون واليان لرستان را رقيبي خطر ناك مي پنداشت در تضعيف آنها كوشيد. جانشين او يعني فتحعلي شاه به تجزيه لرستان پرداخت؛ چنانكه پشتكوه را مجزا كرد و نفوذ واليان را به همان منطقه محدود ساخت. از آن پس لرستان (پيشكوه) مستقيما زير نظر ماموران قاجار كه اغلب آنها از شاهزادگان و اطرافيان دربار بودند اداره مي شد.
لرستان تا پيش از تسلط قاجارها ايالتي نسبتا آباد و يك پارچه بود؛ ولي در سايه بي تدبيري، بيداد گري و استبداد شاهزادگان و عمال قاجار كه جز به دنبال سود شخصي و چپاول مال مردم نبودند، به تدريج رو به ويراني نهاد. اقتصاد منطقه به سختي آسيب ديد و هرج و مرج و ناامني همه جا را گرفته و از ميزان جمعيت كاسته گرديد. بسياري مجبور به مهاجرت گرديده و يا به زندگي كوچ نشيني روي آوردند. طوايف مختلف به جان هم افتادند و اين فرايند به خصوص در اواخر دوره قاجار شدت بيشتري يافت. با سقوط سلسله قاجار و روي كار آمدن رضاخان در سال 1299 هجري شمسي، اقداماتي عليه بعضي ايالات از جمله لرستان به عمل آمد كه منجر به در گيري هايي شديد بين قواي دولتي و ايلات و عشاير لرستان گرديد. اين درگيري ها از 1300 تا 1312 به صورت جنگ و گريز ادامه داشت. اما سرانجام عشاير لر شكست خوردند و لرستان و پشتكوه هر دو به تصرف قواي دولتي درآمدند.
استان لرستان به لحاظ دارا بودن جاذبه هاي مختلف گردشگري؛ از مناطق پربار كشور مي باشد. تاريخ كهن اين سرزمين و يادمان هاي به جاي مانده از آن؛ مانند قلعه ها، پل ها، سنگ نوشته ها، غارهاي مسكوني پيش از تاريخ، غارهاي منقوش و... همگي جزء جاذبه هاي توريستي به شمار مي روند.

چهارشنبه سیزدهم 7 1390
X